Θέλκτρον, το αστεράκι του γλυκάνισου

Από πιτσιρίκι μου άρεσε να ξετρυπώνω στα ντουλάπια της κουζίνας εκείνο το βαζάκι με τα μικρά, ξύλινα αστεράκια, που μόλις τα μυρίζεις σου θυμίζουν ούζο. Έκλεβα μερικά για να στολίσω τα μαλλιά μου κι ονειρευόμουν να μάθω, μια μέρα, πως είναι, πριν ξεραθούν. Πολύ αργότερα, στο Παρίσι, στον βοτανικό κήπο Jardin des Plantes (Ζαρντάν ντε Πλάντ, δηλαδή «Ο κήπος των φυτών») είδα το πρώτο ανθισμένο δενδρύλλιο και κατάλαβα γιατί οι παλιοί βοτανολόγοι μας, γοητευμένοι από την ομορφιά του φυτού αυτού, το ονόμασαν «θέλκτρον» Τα κατάλευκα λουλούδια του μοιάζουν με μικρά αστέρια και μοσχοβολάνε τόσο δυνατά που δικαίως θεωρήθηκε ένα από πιο θελκτικά φυτά του κόσμου. Δίπλα τους ακόμα και τα φούξια λουλούδια ενός θέλκτρου από τη Φλόριντα υστερούσαν σ’ ομορφιά. Με είχαν τόσο μαγέψει που για πρώτο μου ψευδώνυμο διάλεξα το Badiane (μπαντιάν) από το γαλλικό όνομα του φυτού. Αλλά μέχρι σήμερα αναρωτιέμαι ακόμα τι αγαπώ περισσότερο από το θέλκτρον, τα λουλούδια του ή το γλυκανισάτο άρωμα του μπαχαρικού;

Τι είναι το αστεράκι του γλυκάνισου; Τα ξυλένια αστεράκια που ονομάζουμε «αστεροειδή γλυκάνισο» είναι στην πραγματικότητα ο αστερόμορφος καρπός του φυτού, που αποτελείται από οκτώ μονόσπερμα καρπίδια, παρατεταγμένα, ημικυκλικά, περί τον άξονά τους, με τα αντίστοιχα καστανόχρωμα, στίλβοντα σπέρματα. Το φυτό ανήκει στην μεγάλη οικογένεια της μανόλιας (τάξη των μαγνολειωδών) η οποία περιλαμβάνει πέντε είδη αειθαλών θάμνων από τους οποίους το πιο αξιόλογο είδος είναι το ιλλίκιον το πραγματικόν (Illicium verum)

 Η γευστική τού ταυτότητα

Κάπου ανάμεσα στο μάραθο και το γλυκάνισο, το αστεράκι που γλυκάνισου με το που τό μυρίζεις σε παίρνει από τα μούτρα με τις ζεστές τού νότες ανιθόλης. Τα αρώματά του σου δίνουν μια ζεστή αίσθηση γλυκόριζας στο στόμα, ενώ η γεύση του, αν και γλυκιά είναι ελαφρά πικάντικη. Στην αρχή σου προκαλεί ένα ελαφρύ μούδιασμα λίγο και μετά σου αφήνει εκείνη την ευχάριστη επίγευση του γλυκάνισου.

Πως χρησιμοποιείται

Με την απόσταξη του αστεροειδούς γλυκάνισου λαμβάνεται αιθέριο έλαιο, παρόμοιο με το ανισέλαιο (με υψηλά ποσοστά ανιθόλης, εστραγόλης, ανισικού οξέος και σαφρόλης) που και αυτό χρησιμοποιείται στην ποτοποιία για το ούζο, τα γαλλικά pastis (παστίς) το αψέντι και διάφορα άλλα γλυκανισάτα ηδύποτα. Να μην ξεχάσω  όμως και τις μπίρες τύπου deft porter που παίρνουν το άρωμα τους από τον αστεροειδή γλυκάνισο. Στη μαγειρική συνήθως χρησιμοποιούν ολόκληρο το αστεράκι ή σε σκόνη για να αρωματίσει διάφορα φαγητά και γλυκά.

Που  χρησιμοποιείται

Οι Κινέζοι το χρησιμοποιούν στις μαρινάδες τους, όταν ετοιμάζουν κοτόπουλο ή χοιρινό στον ατμό ή για την σάλτσας της πάπια τους. Ο αστεροειδής γλυκάνισος είναι εξάλλου το κυρίαρχο υλικό στο πιο βασικό μείγμα της κουζίνας τους, αυτό των πέντε μπαχαρικών. Τον χρησιμοποιούν όμως και για να χρωματίσουν τα αυγά τους, που αποκτούν καφεκόκκινες γραμμώσεις σαν το μάρμαρο. Ένα από τα πιο διάσημα πιάτα της βιετναμέζικης κουζίνας το μοσχάρι pho bo (Φο Μπο) σε σούπα με τα νουντλς, ορίζεται από τον αστεροειδή γλυκάνισο του ζωμού του. Αστεροειδή γλυκάνισο χρησιμοποιεί και η Ινδία, κυρίως η περιοχή της Κεράλα. Στη Δύση δεν ήταν πολύ διαδεδομένος, εκτός ποτοποιίας και καραμελοποιίας. Τα τελευταία χρόνια υιοθετήθηκε ως κυρίαρχο υλικό σε διάφορες εκδοχές της σάλτσας BBQ και μπήκε στη ζωή μας χάρη στο fusion (φιούζιον) σε τέτοιο βαθμό μάλιστα που στα μέρη μας κοντέψαμε να μη νοείται αστακομακαρονάδα χωρίς ένα αστεράκι γλυκάνισου.

 Συνδυάζεται

Πολύ καλά με τα μάγουλα και την βοδινή ουρά, με τους ζωμούς, αλλά και με μαγειρευτά θαλασσινά, καθώς και με όλα τα λαχανικά ρίζες. Αγαπά το σύκο, την κίτρινη κολοκύθα και τα περισσότερα τροπικά φρούτα. Στέκει δίπλα στην κανέλα και την κασία, τον ξερό κόλιανδρο, το λεμονόχoρτο, το ξύσμα του λάιμ και λατρεύει το τζίντζερ, τη σόγια σος, αλλά και το σκόρδο και το πιπέρι Σετσουάν, την ξερή μανταρινόφλουδα και τον ταμάρινδο.

Πού θα το αγοράσεις

Αστεροειδή γλυκάνισο βρίσκεις στα περισσότερα σούπερ μάρκετ και σε όλα τα καταστήματα μπαχαρικών.

 Η (όχι και τόσο) άχρηστη πληροφορία

Ο αστεροειδής γλυκάνισος χρησιμοποιείται και ως γιατρικό για ρευματισμούς κι οσφυαλγίες, ενώ διάφοροι λαοί τον χρησιμοποίησαν κατά καιρούς για τις χωνευτικές, διουρητικές, αλλά και τις διεγερτικές του ιδιότητες. Στην Ιαπωνία όμως θεωρείται ιερός και συνηθίζεται να τον καίνε όπως το λιβάνι στην είσοδο των ναών.