Zombie cocktail: νεκροζώντανοι στο Χόλιγουντ

Ανακαλύπτουμε το κοκτέιλ-σύμβολο της tiki κουλτούρας, το Zombie, με τη βοήθεια της έρευνας του Jeff ‘’Beachbum’’ Berry, λίγα χρόνια πριν συμπληρώσει έναν ολόκληρο αιώνα ιστορίας.

Οι δεκαετίες του ‘30 έως και το 1960 στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν γεμάτες εντάσεις, αντιφάσεις και πολιτικές αναταραχές. Στα πέτρινα χρόνια της Μεγάλης Ύφεσης (δεκαετία του ΄30), με την ανεργία και την οικονομική κατάρρευση να πνίγουν τη χώρα, οι Αμερικανοί έψαχναν διέξοδο μέσα από την ψυχαγωγία – ήταν το περιβόητο ‘’escapism’’. Κάπως έτσι το Χόλιγουντ γνώρισε τη «Χρυσή Εποχή» του: ακριβές παραγωγές, υπέρλαμπροι σταρ, νουάρ ταινίες κι ένα φως που γέμιζε τις σκοτεινές, κινηματογραφικές αίθουσες με όνειρα.

Donn Beach

Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος ήρθε για να ανατρέψει κάθε σταθερά. Το Χόλιγουντ επιστρατεύτηκε με προπαγανδιστικές ταινίες, ενώ οι στρατιώτες, επιστρέφοντας από τον Ειρηνικό, έφεραν μαζί τους εικόνες και εμπειρίες από εξωτικά μέρη. Αυτή η συνάντηση του αμερικανικού ονείρου με τη νοσταλγία για τα «νησιά του παραδείσου» άναψε τη φλόγα της tiki κουλτούρας.

Η δεκαετία του 1950 προσπαθούσε να ξαναβρεί την ισορροπία της: από τη μια, συντηρητικές αξίες (οικογένεια, προάστια, αντικομμουνιστική υστερία)· από την άλλη, μια έκρηξη νεανικής αντι-κουλτούρας με ροκ εν ρολ, τον James Dean σε πρωταγωνιστικό ρόλο και την τεχνολογική εξέλιξη της τηλεόρασης να αλλάζει τα πάντα. Στο μεταξύ, το Χόλιγουντ ένιωθε τη σκιά του Μακαρθισμού, όμως συνέχισε να τροφοδοτεί τη δίψα για φυγή.

Τα tiki bar στις ΗΠΑ

Μέσα σε αυτή την ατμόσφαιρα γεννήθηκε το tiki bar: ένας σκηνικό ονειροπόλησης και εξωτισμού, που μύριζε ρούμι και υποσχόταν διαφυγή από τη σκληρή πραγματικότητα. Ο Donn Beach και ο Trader Vic έθεσαν τις βάσεις για μια νέα κουλτούρα — εκείνη που άνθισε με κοκτέιλ-ορόσημα όπως το Zombie, το σπουδαιότερο όλων βάσει εκτοπίσματος, αντίστοιχο μόνο του Mai Tai. Πολύπλοκο, επιτηδευμένα κιτς, εντυπωσιακό, δυνατό αλκοολικά και με μια συνταγή που έγινε γνωστή πριν μόλις είκοσι χρόνια, από τις εντατικές έρευνες ενός ανθρώπου, του Jeff ‘’Beachbum’’ Berry.

Photo by Jonpaul Balak

Το Zombie δημιουργήθηκε το 1934, από τον αινιγματικό Donn Beach —γεννημένο ως Ernest Raymond Beaumont Gantt— στο μπαρ του, Don the Beachcomber, στο Χόλιγουντ. Ο θρύλος θέλει τον Donn Beach να το δημιουργεί για χάρη ενός πελάτη του με χανγκόβερ, ο οποίος ζήτησε κάτι για να του φτιάξει το κεφάλι, ώστε να μπορέσει να παραβρεθεί σε μια επαγγελματική συνάντηση. Τότε δεν υπήρχαν τα μονάστερα και οι αρνητικές κριτικές στο Google, οπότε ο πελάτης επέστρεψε στο μπαρ του Donn Beach μερικές μέρες αργότερα, με το παράπονο ότι το ποτό τον είχε μετατρέψει σε ζόμπι. Το κοκτέιλ αμέσως κέρδισε το όνομά του, αλλά και την επιδραστικότητα που γιγάντωσε αργότερα τη φήμη του, με τη βοήθεια φυσικά του δημιουργού του, που περιόρισε την κατανάλωσή του σε δύο κοκτέιλ ανά πελάτη.

Η μεγάλη επιτυχία του Donn Beach, του μαγαζιού του και του Zombie γιγαντώθηκαν τα επόμενα χρόνια, πρωτίστως από δημοσιογράφους και τη σοσιαλιτέ της εποχής που κατέκλυζε το Don the Beachcomber. Ο εξέχων δημοσιογράφος και αρθρογράφος της εφημερίδας The Lowell Sun στη Μασαχουσέτη, Charles G. Sampas, έγραψε το 1938 στην περίφημη στήλη του ‘’Sampascoopies’’ ότι κάθε τουρίστας στο Χόλιγουντ «οφείλει την πρώτη του νύχτα στην πόλη να πιεί ένα Zombie στο Don the Beachcomber».

Ο σκηνοθέτης του ‘’Dirty Harry’’, Don Siegel, παραβιάζοντας τον χρυσό κανόνα του Donn Beach και κατά δική του ομολογία στην αυτοβιογραφία του, μια φορά ήπιε τρία και «δε θυμόταν τίποτα για το υπόλοιπο βράδυ».

Θέλοντας να προστατεύσει την περιβόητη συνταγή του Zombie, ο Donn Beach εφηύρε ένα δικό του σύστημα συνταγολογίου για τους μπάρμαν του. Παρασκεύαζε ο ίδιος τα μείγματα με ρούμια και τα σιρόπια που χρησιμοποιούσε και εφάρμοζε κωδικοποιημένες οδηγίες προς το προσωπικό του, έτσι, ούτε οι ίδιοι δε γνώριζαν τις συνταγές, όχι μόνο του Zombie, αλλά και των υπολοίπων κοκτέιλ του μαγαζιού του. Μάλιστα, το ίδιο το Zombie, με τα χρόνια, το σέρβιρε σε τρεις διαφορετικές παραλλαγές, εκτός από την πρωτότυπη του 1934, δημιούργησε μία το 1950 και μία το 1956, όλες γνωστές πλέον και κατοχυρωμένες στο όνομά του.

Η μυστικοπάθειά του οδήγησε σε δεκάδες συνταγές ανταγωνιστών του, οι οποίοι προσπάθησαν να κλέψουν τη φήμη, τόσο του Don the Beachcomber, όσο και του ίδιου του Zombie. Πιο γνωστή περίπτωση αυτή του Monte Proser, ο οποίος το 1939, στην Παγκόσμια Έκθεση της Νέας Υόρκης, σέρβιρε μια εκδοχή του Zombie, ισχυριζόμενος πως είναι δική του.

Η αναζήτηση του αυθεντικού Zombie

Επί δεκαετίες, η συνταγή του Zombie παρέμενε άγνωστη στο ευρύ κοινό, ένα ιερό δισκοπότηρο, τόσο για τους ιστορικούς και καταγραφείς της ιστορίας των κοκτέιλ, όσο και για τους επαγγελματίες των μπαρ. Ώσπου, το 2005, ο Jeff Berry, μετά από χρόνια έρευνας, κατάφερε να ανασκευάσει το θρυλικό κοκτέιλ. Αρχικά, κατάφερε να βρει ένα σημειωματάριο με συνταγές του 1937, ενός σερβιτόρου του Donn Beach, του Dick Santiago. Σε αυτό το σημειωματάριο, η συνταγή ήταν γραμμένη Zombie Punch, με τον χαρακτηρισμό «παλιά», έτσι με δεδομένο την ηλικία του τετραδίου, ο Jeff Berry υπέθεσε πως επρόκειτο για την αυθεντική.

Φυσικά, η ανασκευή του ποτού δεν ήταν τόσο απλή. Ο εξέχων ερευνητής έπρεπε στη συνέχεια να σπάσει τους «κώδικες» που υπήρχαν σε αυτό, μέσα από πειραματισμούς, εικασίες, αλλά και άφθονη έρευνα που διήρκεσε χρόνια.

Σήμερα, η συνταγή του Zombie είναι πλέον ευρέως διαδεδομένη. Σαφώς, δε μπορούσε να ανασκευαστεί πλήρως και επακριβώς, αφού τα τρία ρούμια της αυθεντικής συνταγής σήμερα δεν υπάρχουν. Όμως οι μπαρτέντερ, έχοντας κατανοήσει, με τη βοήθεια του Jeff Berry, τη δομή της, μπορούν και την ανασκευάζουν επαρκώς, ώστε να πλησιάζει όσο γίνεται πιο πιστά στην αυθεντική συνταγή.

Στην Ελλάδα, μέχρι και πριν 20 χρόνια, οι περισσότεροι σέρβιραν στην καλύτερη τη συνταγή του 1950, η οποία χαρακτηρίζεται από τον χυμό ανανά και το σιρόπι πάσιον φρουτ, στη χειρότερη, οτιδήποτε πολύχρωμο με ομπρελίτσες, κοτσάροντάς του το όνομα Zombie.

Zombie (1934) – συνταγή

Συστατικά: δείτε πιο κάτω

Διαδικασία: Τοποθετήστε όλα τα υλικά με λίγο πάγο σε ένα μπλέντερ και χτυπήστε για 5 δευτερόλεπτα. Σερβίρετε σε ένα ψηλό, μεγάλης χωρητικότητας, tiki ποτήρι και γαρνίρετε με μια πλούσια κορυφή φρέσκου δυόσμου.

* Οδηγίες για το Don’s Mix: Ανακατέψτε 2 μέρη φρεσκοστυμμένο χυμό γκρέιπφρουτ με 1 μέρος ζάχαρη αρωματισμένη με κανέλα