Υποβρύχιο Φεγγάρι: η αγαπημένη παμπ του Τζορτζ Όργουελ

Η αγαπημένη μου παμπ λέγεται Υποβρύχιο Φεγγάρι και παρότι απέχει μόλις δύο λεπτά από τη στάση του λεωφορείου βρίσκεται κρυμμένη σ’ ένα στενό, συνεπώς οι μεθύστακες και οι καβγατζήδες δυσκολεύονται να την εντοπίσουν, ακόμα και τα σαββατόβραδα.

Η πελατεία της, αν και μεγάλη σχετικά, αποτελείται κυρίως από «τακτικούς» θαμώνες που κάθονται στην ίδια θέση κάθε βράδυ και συχνάζουν εκεί όχι μόνο για την μπύρα αλλά και για την κουβέντα.

Αν σε ρωτήσουν γιατί προτιμάς μια συγκεκριμένη παμπ, συχνά η απάντηση έχει να κάνει με το είδος ή τη μάρκα της μπύρας που προτιμάς, αυτό όμως που με ελκύει πιο πολύ στο Υποβρύχιο Φεγγάρι είναι αυτό που ο κόσμος αποκαλεί «ατμόσφαιρα».

Καταρχάς, η αρχιτεκτονική και η κατασκευή του συνολικά είναι καθαρά βικτωριανή. Δεν έχει ούτε τραπέζια με γυάλινες επιφάνειες ούτε άλλες σύγχρονες μιζέριες και, επίσης, ούτε ψευδοροφές, παραγώνια και πλαστικές πλάκες μεταμφιεσμένες σε ξύλο βελανιδιάς. Η πολυκαιρισμένη ξυλοκατασκευή, οι διακοσμητικοί καθρέφτες πίσω από το μπαρ, τα μαντεμένια τζάκια, το ταβάνι που έχει γίνει σκουροκίτρινο απ’ τον καπνό του ταμπάκου, η βαλσαμωμένη κεφαλή ταύρου πάνω από το ράφι –τα πάντα έχουν αυτή την ατόφια ασχήμια του 19ου αιώνα που σε κάνει να νιώθεις τόσο άνετα.

Τον χειμώνα καίει πάντα μια ωραία φωτιά σε δύο τουλάχιστον από τα τζάκια που βρίσκονται πλάι στις μπάρες, ενώ η βικτωριανή διαρρύθμιση επιτρέπει στους θαμώνες άνεση κινήσεων. Διαθέτει ένα κεντρικό μπαρ, ένα σαλούν μπαρ, ένα μπαρ για κυρίες, μια κάβα για όσους ντρέπονται να καταναλώσουν δημόσια την μπύρα τους και μια τραπεζαρία στον πάνω όροφο.

Τα παιχνίδια επιτρέπονται μόνο στην περιοχή του κεντρικού μπαρ, έτσι ώστε στα υπόλοιπα να μπορείς να κυκλοφορείς χωρίς να σκύβεις διαρκώς για να αποφύγεις ένα ιπτάμενο βελάκι.

Το Υποβρύχιο Φεγγάρι έχει πάντα αρκετή ησυχία ώστε να μπορείς να συζητάς. Δεν υπάρχει ούτε πιάνο ούτε ραδιόφωνο, ενώ ακόμα και την παραμονή των Χριστουγέννων το τραγούδι κινείται σε ευπρεπή και διακριτικά επίπεδα.

Οι γυναίκες που σερβίρουν στο μπαρ είναι μεσήλικες –δύο απ’ αυτές έχουν βάψει τα μαλλιά τους σε απροσδόκητες αποχρώσεις–, γνωρίζουν τους περισσότερους πελάτες με τ’ όνομά τους, δείχνουν προσωπική φροντίδα για τον καθένα και αποκαλούν τους πάντες «αγάπη», ασχέτως ηλικίας και φύλου («Αγάπη», όχι «αγαπούλα» ή «γλύκα» όπως σε άλλες παμπ με πιο προσποιητή ατμόσφαιρα).

Αντίθετα με τις περισσότερες παμπ, το Υποβρύχιο Φεγγάρι εξακολουθεί να πουλάει καπνό και τσιγάρα, όπως επίσης και ασπιρίνες και γραμματόσημα, και σου επιτρέπει να χρησιμοποιήσεις το τηλέφωνο.

Δείπνο δεν σερβίρεται στο Υποβρύχιο Φεγγάρι, υπάρχει όμως πάντα ένας πάγκος με σνακ όπου μπορείς να βρεις σάντουιτς με λουκάνικο, μύδια (η σπεσιαλιτέ του καταστήματος), τυρί, πίκλες, κι αυτά τα μεγάλα μπισκότα με το κύμινο που απ’ ό,τι φαίνεται τα συναντά κανείς αποκλειστικά στις παμπ.

Έξι μέρες την εβδομάδα, μπορείς με τρία μόνο σελίνια να εξασφαλίσεις ένα πλήρες γεύμα –για παράδειγμα, μια μερίδα μοσχάρι, λαχανικά και κρουασάν μαρμελάδας– το οποίο σερβίρεται στον πάνω όροφο.

Η σπέσιαλ απόλαυση αυτού του γεύματος είναι ότι κατά κανόνα συνοδεύεται από την κλασική, απαλή, αφράτη, βαρελίσια μαύρη μπύρα που αμφιβάλλω αν υπάρχει σε πάνω από το δέκα τοις εκατό των λονδρέζικων παμπ. Το Υποβρύχιο Φεγγάρι ανήκει σ’ αυτή τη μειοψηφία.

Στο Υποβρύχιο Φεγγάρι οι θαμώνες είναι απαιτητικοί με τα «δοχεία» που πίνουν την μπύρα τους, η οποία δεν σερβίρεται ποτέ σε ποτήρι χωρίς χερούλι. Πέρα από τα κλασικά ποτήρια μπύρας, όμως, στο μαγαζί υπάρχουν κι αυτά τα ωραία ροζ πορσελάνινα ποτήρια που σπανίως συναντάς πια στο Λονδίνο. Οι πορσελάνινες κούπες έχουν χαθεί από τις παμπ εδώ και καμιά τριανταριά χρόνια επειδή οι περισσότεροι προτιμούν το ποτό τους σε διάφανο ποτήρι, η γνώμη μου όμως είναι πως η μπύρα έχει καλύτερη γεύση μέσα σε πορσελάνη.

Αλλά η μεγάλη αποκάλυψη στο Υποβρύχιο Φεγγάρι είναι ο κήπος του. Αφού διαβείς ένα στενό πέρασμα που ξεκινάει πίσω από το σαλούν, βρίσκεσαι σ’ έναν αρκετά μεγάλο κήπο με πλατάνια και από κάτω μικρά πράσινα τραπέζια με σιδερένιες καρέκλες τριγύρω τους. Στην μία άκρη του κήπου υπάρχουν κούνιες και μια τσουλήθρα για τα παιδιά.

Τα καλοκαιρινά βράδια γίνονται στον κήπο οικογενειακά πάρτι. Μπορείς να κάτσεις κάτω από τα πλατάνια και να απολαύσεις την μπύρα σου στον σκοπό των χαρούμενων κραυγών που βγάζουν τα παιδιά που γλιστρούν στην τσουλήθρα. Τα καροτσάκια με τα βρέφη είναι παρκαρισμένα στη σειρά δίπλα στην αυλόπορτα.

Έχει τόσες πολλές αρετές το Υποβρύχιο Φεγγάρι, πιστεύω όμως ότι ο κήπος είναι το πιο ωραίο στοιχείο του, κυρίως επειδή επιτρέπει σε ολόκληρες οικογένειες να έρχονται στην παμπ, όχι να αναγκάζεται η Μαμά να κάθεται σπίτι και να προσέχει το μωρό, ενώ ο Μπαμπάς ξεπορτίζει μόνος του.

Και παρόλο που, με το γράμμα του νόμου, τα παιδιά επιτρέπονται μόνο στον κήπο, κάποια εισβάλλουν συχνά μέσα στην παμπ και μερικές φορές παίρνουν και ποτά για να τα πάνε στους γονείς τους. Κάτι τέτοιο είναι ενάντια στον νόμο, πρόκειται όμως για έναν νόμο που αξίζει να καταργηθεί. Είναι ακριβώς αυτή η πουριτανική ανοησία του αποκλεισμού των παιδιών –και, κατά συνέπεια, των γυναικών σε κάποιο βαθμό– από τις παμπ που έχει καταστήσει πολλά απ’ αυτά τα μέρη στέκια μπεκρήδων αντί για χώρους οικογενειακής συγκέντρωσης όπως θα έπρεπε να είναι.

Το Υποβρύχιο Φεγγάρι αποτελεί για μένα την ιδανική παμπ –τουλάχιστον για την περιοχή του Λονδίνου (Τα κριτήρια για την ιδανική εξοχική παμπ είναι λίγο διαφορετικά).

Ήρθε όμως η ώρα να αποκαλύψω κάτι που ο εκλεκτικός και απαιτητικός αναγνώστης μάλλον θα έχει μαντέψει ήδη. Δεν υπάρχει κανένα μέρος με το όνομα Υποβρύχιο Φεγγάρι.

Θα μπορούσε βέβαια να υπάρχει μια παμπ μ’ αυτό το όνομα, εγώ πάντως δεν γνωρίζω κάτι τέτοιο, ούτε καμία παμπ που να συνδυάζει όλα αυτά τα χαρακτηριστικά που περιέγραφα.

Γνωρίζω παμπ όπου η μπύρα είναι καλή, αλλά γεύματα δεν υπάρχουν, άλλες που σερβίρουν φαγητό αλλά δεν μπορείς να σταθείς από τον θόρυβο και τον συνωστισμό, και άλλες που έχουν μεν ήρεμη ατμόσφαιρα αλλά η μπύρα τους δεν πίνεται. Όσο για κήπους, μπορώ να σκεφτώ μόνο τρεις παμπ σε όλο το Λονδίνο που τους διαθέτουν.

Για να είμαι δίκαιος, όμως, γνωρίζω κάποιες παμπ που πλησιάζουν το Υποβρύχιο Φεγγάρι. Ανέφερα προηγουμένως καμιά δεκαριά από τα στοιχεία που διακρίνουν την ιδανική παμπ και γνωρίζω μία που εκπληρώνει τα οχτώ από αυτά. Ακόμα κι αυτή, ωστόσο, δεν έχει τη μαύρη μπύρα που θέλω, ούτε πορσελάνινες κούπες.

Αν κάποιος γνωρίζει μια παμπ που διαθέτει μαύρη μπύρα, αναμμένα τζάκια, φτηνά γεύματα, μητρικές μπαργούμεν, έναν κήπο και καθόλου ραδιόφωνο, πολύ θα ήθελα να την επισκεφτώ, ακόμα κι αν το όνομά της είναι κάτι κοινότοπο, όπως Red Lion ή Railway Arms.

Τζορτζ Όργουελ – Evening Standard, 9 Φεβρουαρίου 1946

Από τη συλλογή διηγημάτων του Τζορτζ Όργουελ «Ανταποκρίσεις από τα χαρακώματα του 20ου αιώνα» 

Μετάφραση: Δημήτρης Πολιτάκης

Επιμέλεια: Θάνος Καραγιαννόπουλος

Εκδόσεις ΟΞΥ