Το Select Aperitivo και η βενετσιάνικη κουλτούρα του Spritz
Γιαννης Κοροβεσης•Articles
Από την Αυτοκρατορία των Αψβούργων, τη διοίκησή τους και τα πρώτα κρασο-νερο-μπουρμπουληθράτα ποτά, μέχρι τη σύγχρονη αναμειγνυολογία και τη λαοθάλασσα τουριστών από όλο τον κόσμο, η Βενετία παραμένει μια από τις πλέον προβεβλημένες ιταλικές πόλεις, must-visit για κάθε ταξιδευτή, πολυτραγουδισμένη και χιλιομαγνητοσκοπημένη, γραφική και πανέμορφη, ενώ αποτελεί αδιαμφισβήτητα και… το λίκνο του Spritz! Όσοι την έχουν επισκεφθεί, σίγουρα θα γνωρίζουν πως, παρέα με τσικέτι και μικρούλικα όμπρα, ένα ποτό είναι πανταχού παρόν ως αναπόσπαστο συστατικό του Spritz τους: το Select Aperitivo.
Η ιστορία της προέλευσης των Spritz είναι λίγο-πολύ γνωστή. Η Βενετία, το πρώτο μισό του 19ου αιώνα διοικείτο από τους Αψβούργους, οι οποίοι, μεταξύ άλλων, είχαν και πολύ συγκεκριμένα γούστα στα ποτά τους. Το Pinot grigio, αλλά και η πλειονότητα των ιταλικών κρασιών τους φαίνονταν αρκετά υψηλόβαθμα και πιο πικρά από τα αλσατικά λευκά που επί χρόνια απολάμβαναν. Έτσι, ξεκίνησαν να τα παραγγέλνουν με μια ελαφριά προσθήκη (ψέκασμα = spritzen) νερού. Αργότερα, το νερό έγινε ανθρακούχο και κάπου στις αρχές του 20ού αιώνα, στη «συνήθεια» αυτή εντάχθηκαν και τα ιταλικά, πικρά λικέρ που άρχιζαν σιγά-σιγά να κάνουν την εμφάνισή τους.
Εν έτει 1920, τα αδέλφια Pilla ιδρύουν την ομώνυμη ποτοποιία: Fratelli Pilla & C., η οποία σήμερα αποτελεί κομμάτι του Gruppo Montenegro portfolio και ξεκινούν, να μυούν τους παροικούντες τη Βενετία. Λέγεται μάλιστα, πως το Select Aperitivo υπήρξε το πρώτο πικρό, ιταλικό λικέρ που προστέθηκε σε κάποιο Spritz. Το μόνο σίγουρο πάντως είναι πως το όνομα του κλασικού Spritz, ήταν επί χρόνια και παγκοσμίως γνωστό ως Spritz Veneziano.

Η θρυλική Cantina do Mori στη Βενετία
Τι ακριβώς είναι το Select Aperitivo;
Το Select Aperitivo ανήκει στη μεγάλη οικογένεια των ιταλικών, πικρών και ερυθρωπών απεριτίβο λικέρ. Τριάντα διαφορετικά βοτανικά στοιχεία, εκχυλίζονται με διαφορετικούς τρόπους, ώστε να δημιουργήσουν οκτώ ξεχωριστά εκχυλίσματα. Αυτά αναμειγνύονται και στη συνέχεια προστίθεται ουδέτερη αλκοόλη, το μείγμα φιλτράρεται, ωριμάζει σε δρύινα βαρέλια για μερικούς μήνες και εμφιαλώνεται στους 17,5% αλκοολικούς βαθμούς. Μια συνταγή, μια διαδικασία που παραμένει αναλλοίωτη από το 1920, έχοντας ήδη συμπληρώσει έναν αιώνα ιστορίας.
Στα ετερόκλητα βοτανικά του στοιχεία περιλαμβάνονται οι καρποί αρκεύθου και η κινίνη, η κανέλα, το γαρύφαλλο και το μοσχοκάρυδο, άνθη και φλούδες πορτοκαλιάς, ευκάλυπτος και μέντα, καρδάμωμο, κουμκουάτ, μανταρίνι και περγαμόντο. Αυτά είναι μερικά μόνο από τα συνολικά τριάντα διαφορετικά.

Αρωματικά, το Select Aperitivo είναι έντονο, με προσωπικότητα· ουδόλως φλώρικο ή πλαδαρό. Σε ξυπνά με νότες μενθόλης, σε μεθά με εσπεριδοειδή και σε τσιγκλά με τις βοτανικές και βαλσαμικές του αρωματικές αποχρώσεις. Στο στόμα ακροβατεί ανάμεσα στα πιο πικρά, μιλανέζικα λικέρ και στα πιο γλυκά βερμούτ. Οι πιο έμπειροι θα βρείτε ακόμη και κάποιες νύξεις τροπικών φρούτων, ενώ η επίγευσή του είναι ευχάριστη, ο χαρακτήρας του ευκρινής ακόμη και αναμειγνύοντάς το με prosecco και σόδα, ενώ καταφέρνει να παραμένει και ευέλικτο σε πιο περίπλοκες αναμείξεις.
Το Select Aperitivo αποτελεί γνήσιο τέκνο της ιταλικής παράδοσης στην ποτοποιία, αυτή που αντλώντας έμπνευση από τα βότανα της εκάστοτε περιοχής, αλλά και τις συνήθειες των κατοίκων της, γέννησε δεκάδες ιστορικά ποτά, λικέρ, αμάρο, απεριτίβο, και άλλους τόσους τρόπους για να τα απολαμβάνουν.

Κάτω από τον ήλιο της Μεσογείου και πλάι στα βενετσιάνικα κανάλια, περιδιαβαίνουν οι κάτοικοι της Βενετίας τα στενά σοκάκια της, σταματώντας σε μικρά μπάκαρο, σε οστερίες δηλαδή, μέρη που σερβίρουν όμπρα —μικρά ποτηράκια με κρασί— με απλό φαγητό και τσικέτι. Σε τέτοια (wine) bar πιθανότατα ήταν που εντοπίστηκε για πρώτη φορά κόσμος να κραδαίνει ερυθρωπά Spritz. Μαντέψτε· το Spritz τους είχε prosecco, σόδα και Select Aperitivo! Και έχει μέχρι και σήμερα τα ίδια συστατικά. Εκ των ων ουκ άνευ στο βενετσιάνικο Spritz ήταν η ελιά, περασμένη σε μια ξύλινη καρφίδα.
Πολλά χρόνια αργότερα, σίγουρα μετά τους Ολυμπιακούς της Αθήνας, το Spritz έγινε ξαφνικά το πιο καυτό trend στα ποτά και ήρθε βέβαια και στη χώρα μας.

Κι ενώ η κατηγορία των Spritz εκτόξευε τη φήμη, την παραγωγή και τις πωλήσεις του σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης, το Select Aperitivo και το βενετσιάνικο Spritz παρέμεναν αναλλοίωτα, «περιορισμένα» και προορισμένα για ένα πολύ μικρότερο, πιο ψαγμένο κοινό, για τους κατέχοντες, τους γνώστες, τους κοσμοπολίτες aficionados που αναζητούν πάντα τις πιο αυθεντικές εμπειρίες, είτε αυτές βρίσκονται στη Βενετία, είτε στη Γουαδαλαχάρα, στη Σαϊγκόν και στο Σύνταγμα.
Έναν αιώνα μετά τη δημιουργία του, το Select Aperitivo εξακολουθεί να ορίζει τι σημαίνει «βενετσιάνικο πνεύμα»: απλότητα, κομψότητα και σταθερή προσήλωση στην παράδοση. Ακόμη κι αν στα σοκάκια της Βενετίας δεν χωράς πλέον να σταθείς από τους τουρίστες.
Το Select Aperitivo εισάγεται και διανέμεται στην Ελλάδα από την εταιρεία Granikal.




