Φουτουρισμός από το παρελθόν για το μέλλον

{Δύσκολος χειμώνας ο φετινός στην Ιταλία. Κι όμως, εγώ αισθάνομαι πολύ άνετα, αστικά βολεμένος μέσα στον κόσμο. Εδώ είναι το δωμάτιο μου, με βορειοανατολικό προσανατολισμό, στον τρίτο όροφο του νεοαναγερθέντος κτιρίου επί της Βία Καλνταρέσε, δυο βήματα από τους Ντούε Τόρι (Due Torri), εκεί που σε λίγο θα διαβάζω την εφημερίδα μου. Κι έτσι γίνεται. Τυλιγμένος πρόχειρα με το μακρύ παλτό μου αγοράζω μια Γκατζέτα ντελ’ Εμίλια και αρχίζω να την ξεφυλλίζω, στο παγκάκι κάτω από τον Γκαρισέντα (Garisenda), από το τέλος προς την αρχή, όπως κάνω πάντα.

Μέγα λάθος, όπως αποδείχθηκε. Άργησα πολύ να διαβάσω κάτι που ήταν στις πρώτες-πρώτες σελίδες. Ο Φίλιπο Τομάσο Μαρινέτι είχε δημοσιεύσει, κατ’ αποκλειστικότητα στην μπολονέζικη εφημερίδα, το μανιφέστο του. Το Μανιφέστο του Φουτουρισμού. «Πέρα από τον αγώνα, δεν υπάρχει άλλη ομορφιά. Έργο χωρίς επιθετικό χαρακτήρα δεν μπορεί να είναι αριστούργημα. Η ποίηση πρέπει να συλληφθεί ως βίαιη επίθεση κατά αγνώστων δυνάμεων, ως τιθάσευση και υποταγή τους ενώπιον του ανθρώπου». Διάβαζα σαν αποσβολωμένος μία-μία τις παραγράφους του μεγάλου καλλιτέχνη και καταλάβαινα πως κάτι μεγάλο θα ακολουθήσει.}

Ήταν 5 Φεβρουαρίου του 1909 και ο φουτουρισμός είχε μόλις γεννηθεί. Έναν αιώνα αργότερα, στο Τορίνο της Ιταλίας, ένας άλλος Ιταλός, ο Φούλβιο Πιτσινίνο (Fulvio Piccinino), δίνει ένα σεμινάριο στο πλαίσιο του Salone del Gusto e Terra Madre, σχετικά με την κουλτούρα του Φουτουρισμού στην κουζίνα και στο μπαρ και πως ο κόσμος είναι πλέον έτοιμος να δεχθεί την αναβίωσή του. Έχω την τιμή να βρίσκομαι εκεί σαν μέλος της παγκόσμιας κοινότητας του Slow Food και σαν εμπνευστής του Mediterranean Bartending και φυσικά δεν χάνω την ευκαιρία να μάθω τα πάντα για το Πολιμπίμπιτε (Polibibite), την απάντηση της Ιταλίας στο Αμερικανοφερμένο κοκτέιλ, που εκείνη την εποχή ανθούσε σε όλο τον κόσμο. Παράλληλα, ο Φούλβιο παρουσίασε για πρώτη φορά στο κοινό, το βιβλίο που εξέδωσε σε συνεργασία με τον οίκο του Τζούλιο Κόκι (Giulio Cocchi) για τον Φουτουρισμό. Αυτό  περιέχει μεταξύ άλλων και το «Νεομανιφέστο του φουτουριστικού μπαρτέντερ», ενός μπαρτέντερ που καταρρίπτει αναρχικά όλους τους κανόνες του κλασσικού μπαρ.

«Απορρίπτουμε όλες τις άχρηστες γαρνιτούρες. Οι γαρνιτούρες πρέπει να είναι γρήγορες, απλές, αρμονικές, λογικές και βρώσιμες» διαβάζω και εύχομαι να έρθει σύντομα κι εδώ ο Φουτουρισμός. «Είμαστε μπάρμαν και όχι χημικοί» γράφει ο Φούλβιο, για να συνεχίσει «Καταργείται η χρήση μεζούρας, αλλά και βαλβίδας ροής στα μπουκάλια και ενθαρρύνεται η ελεύθερη ροή (free pouring). Τέλος στην σταθερή ποιότητα. To Πολιμπίμπιτε πρέπει να είναι δυνητικά διαφορετικό κάθε φορά και η ποιότητα πρέπει να εξαρτάται αποκλειστικά από την ικανότητα του καρπού του μπάρμαν. Ευλογούμε την ατέλεια σαν την πρωταρχική ανθρώπινη αξία η οποία επιτρέπει την εξέλιξη στο δρόμο για την μάταιη τελειότητα»!

Εγώ που φώναζα για την χρήση μεζούρας, τώρα στεκόμουν γοητευμένος εμπρός στην αναρχική ισοπέδωση όλων των κανόνων που οι καλλιτέχνες, κατά συνθήκη μπάρμαν, εφάρμοζαν στα πατριωτικά Πολιμπίμπιτε τούς. Δεν είναι τυχαίο που κανείς επαγγελματίας μπάρμαν δεν τόλμησε να «τσαλακώσει» την εικόνα του παρασκευάζοντας κάποιο από τα κοκτέιλ που ο Φούλβιο αναβίωσε στην αίθουσα του σεμιναρίου. Οι ζωγράφοι και ποιητές που παρασκεύαζαν αυτά τα θαύματα ξεκινούσαν από το μηδέν, σαν άλλοι Τζέρι Τόμας, με μοναδικό τους όπλο την πηγαία δημιουργικότητά τους, την καλλιτεχνική ανησυχία τους και την επικούρεια φιλοσοφία ζωής τους.

Ο Φουτουρισμός ιστορικά ταυτίστηκε με τον φασισμό του Μουσολίνι, στη συνέχεια όμως διαχωρίστηκαν οι θέσεις τους. Μετά τον πόλεμο όμως ξέφτισε και ξεχάστηκε. Και μαζί με αυτόν και όλες οι αβάν-γκαρντ δημιουργίες του. Το Πολιμπίμπιτε όμως επανήλθε και θα μείνει όπως με διαβεβαίωσε ο Φούλβιο. Κι αυτό γιατί ίσως ο κόσμος να βαρέθηκε το συνηθισμένο, το αναμενόμενο. Ίσως ο κόσμος να χρειάζεται πλέον τη δημιουργικότητα και την μοναδικότητα της εμπειρίας που σου προσφέρουν τα άκρως ενδιαφέροντα αυτά ποτά.